Kowanówko

Sołtys: Grzegorz Witczak

Pierwsza wzmianka o Kowanówku w źródłach historycznych datowana jest na rok 1356. Jest to dokument o uposażeniu kościoła św. Ducha przez wójta Macieja w dochody z wielu wsi w okolicach Obornik, w tym z Kowanówka. We wszystkich odczytanych dokumentach ze średniowiecza wieś nosi nazwę Chowanowo. W XVI wieku w Kowanówku znajdowała się karczma i młyn o dwóch kołach. W 1580 roku te obiekty stanowiły własność Wojciecha Radeckiego. Co najmniej od drugiej połowy XVIII wieku wieś prawdopodobnie należała do dóbr stołowych posiadanych przez arcybiskupów gnieźnieńsko-poznańskich. W 1854 lub 1857 roku wieku dworek i folwark stanowiły własność doktora Józefa Żelazko, który dodatkowo założył w Kowanówku zakład leczniczy. Leczono tu nerwowo chorych i alkoholików. Po śmierci doktora Żelazko dwór w 1881 roku, folwark i lecznicę przejął jego zięć, doktor Wiktor Karczewski, który zarządzał majątkiem do 1919 roku. Wtedy to właścicielem została Spółka Akcyjna Braci Miłobędzkich i profesor Żninkiewicz, którzy zachowali posiadanie do wybuchu wojny w 1939. O dziwo po wojnie nie odebrano majątku prawowitemu właścicielowi – Filipowi Miłobędzkiemu, który w 1948 zdecydował się dworek sprzedać Janowi Dąbrowskiemu. Dopiero w 1978 zabytkowa budowla została przejęta przez Skarb Państwa.

W połowie XIX wieku wieś zamieszkiwało ponad 270 osób w tym prawie 120 ewangelików (Niemców), ponad 150 katolików (Polaków) i 2 Żydów. W 1931 roku żyło tu 281 ludzi w 32 domach. W 2023 roku w Kowanówku mieszkało już 1438 ludzi.

Wg dokumentacji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków budowa dworku w Kowanówku była inicjatywą Gottfrieda von Skierta w 1797 roku, ówczesnego właściciela wsi wg tejże dokumentacji. Druga wojna światowa pozostawiła dworek ograbiony i zdewastowany. Obecnie stanowi własność prywatną, jest odrestaurowany i zadbany.

Na osobne omówienie zasługuje wspomniany wyżej zakład leczniczy założony przez Józefa Żelazko. Terapia tam stosowana opierała się na wykorzystaniu dla celów leczniczych wyjątkowych właściwości wód z miejscowych źródeł (stąd nazwa Miłowody). Stosowano kąpiele lecznicze: kwasowęglowe, igliwiowe i solankowe. Budynek, który stoi do dzisiaj, zbudowano w 1903 roku, a w kolejnych latach rozbudowywano. W latach 20-stych XX wieku został przebudowany. Do 1974 roku funkcjonowało tu sanatorium przeciwgruźlicze, po tym czasie teren wraz z budynkami został przejęty przez Poznański Ośrodek Kardio-Pulmonologiczny. Szpital Rehabilitacyjny, jaki tu od tego momentu działał, został zamknięty w 2006 roku. Dziś jest opuszczony i niszczeje.

Mieszkanki Kowanówka aktywnie działają w ramach lokalnego Koła Gospodyń Wiejskich.

Kowanówko Facebook