Już wkrótce 7 urodziny komunikacji
2 listopada gminna komunikacja będzie świętować swoje 7 urodziny. Dziś na 14 liniach autobusy wykonują rocznie ponad 650 tysięcy kilometrów, przewożąc miesięcznie prawie 55 tys. pasażerów. Oferuje bilety miesięczne i darmowe przejazdy dla posiadaczy Obornickiej Karty Seniora. A jej stworzony od zera system stawiany jest za wzór organizacji przewozów dla miast wielkości Obornik.
Przypomnijmy jak wyglądały początki.
Oborniki obsługiwane były przez PKS oraz PKP. Krótki epizod zaliczyła tu także Krajowa Spółdzielnia Komunikacyjna. Z czasem jednak kursy kolejowe i autobusowe uległy poważnym redukcjom, mówiono nawet o odcinaniu miasta. Odpowiadając na potrzeby społeczne, w 2011 roku burmistrz Tomasz Szrama zaraz po wygranych wyborach podjął kroki do uruchomienia komunikacji gminnej. Blisko rok trwały wzmożone prace by spełnić kryteria przepisów unijnych. Początkowo zamierzano powołać własne przedsiębiorstwo, jednak brak środków na zakup taboru i aranżację zaplecza, a także brak odpowiedniego programu funduszy europejskich skłoniły władze do decyzji o powierzeniu zewnętrznym. – To rozwiązanie sprawdziło się. Własny operator oznaczałby branie na siebie kosztów pracy, amortyzacji i innych problemów, jak choćby utrzymanie zaplecza. W pierwszym przetargu startowały trzy firmy. Ostatecznie kontrakt uzyskał Warbus, który spełnił wszystkie wymagania i zaoferował najniższą cenę.
Rozmiar systemu
Działający od 2011 system liczy dziś 14 ponumerowanych (od 21-29 i 31-35) linii. Rozchodzą się one promieniście od rynku w Obornikach, stanowiącego centrum sieci. W 2013 r. zakontraktowano 380 tys. wozokilometrów, zaś po uruchomieniu połączenia do Rogoźna liczba ta wzrosła do 420 tys. wzkm rocznie. Wydatki gminy na funkcjonowanie komunikacji oscylują początkowo pomiędzy 1,2 a 1,5 mln zł rocznie. Warbus pobierał wynagrodzenie w kwocie 3,42 zł/wzkm, ponadto do jego kasy trafiał także dochód ze sprzedaży biletów.
Aktualnie w ostatnim przetargu cena za wzkm wynosi 3,86 netto, tj. 4,17 brutto. Dla porównania gminy ościenne płacą ponad 10 zł za wzkm!
Komunikację miejską obsługiwały wtedy małe, czerwono-białe busiki w barwach gminy. Zabierały do 30-40 osób. Część z nich była niskopodłogowa. Każdy pojazd na burcie ma wyeksponowane duży herb gminy, jej nazwę i frazę „komunikacja miejska”.
Sieć komunikacji – podzielona na cztery strefy – obejmuje do dziś miasto, część okolicznych wsi oraz miejscowości w sąsiednich powiatach. Strefa pierwsza to same Oborniki, druga i trzecia bliższe, i dalsze wsie, zaś czwarta obejmuje sąsiednie powiaty. Ceny biletów jednorazowych wynoszą odpowiednio: 2zł, 3zł, 3,50zł i 5 zł. Jako że organizatorem jest miasto, to w całej sieci obowiązują ulgi „miejskie” (tj. 50% i 100%). Aktualnie dzięki staraniom Burmistrza Obornik wszyscy seniorzy korzystają z darmowych przejazdów, do których upoważnia Obornicka Karta Seniora (2017)
Podstawowym zadaniem komunikacji miejskiej jest zapewnienie mieszkańcom możliwości przemieszczania się oraz skomunikowanie ich z „zewnętrznymi” systemami komunikacyjnymi: istniejącymi już szczątkowymi kursami PKS, kolejowymi, czy podmiejską linią z Poznania. Rozkłady jazdy są stale monitorowane, synchronizowane i optymalizowane. Zmiany w rozkładach są częste, by reagować na postulaty mieszkańców.
Ścisła współpraca gminy odbywa się zawsze (z wyłonionym w przetargu) operatorem komunikacji miejskiej. Rozkład jazdy jest wciąż rozbudowywany w oparciu o kolejne postulaty mieszkańców. Wiadomo jednak, że operator startując w przetargu, oferuje stawkę obliczoną ściśle o podane w specyfikacji dane, takie jak liczba linii, kursów czy kilometrów do obsłużenia. Na tej podstawie dobiera się liczbę pojazdów i podejmuje decyzję o odpowiedniej obsłudze, czy zatrudnieniu. Rozbudowa oferty spowodowała, że potrzebne były dodatkowe autobusy. Dlatego gmina uprzednio zgłasza operatorowi zamiar dodania kolejnego kursu, zaś operator przelicza czasy tak, aby zmiany nie zwiększały zapotrzebowania na tabor.
Część radnych nie była chętna uruchamianiu komunikacji miejskiej, bądź kwestionowała ideę zewnętrznego powierzania usług. Jednak popularność komunikacji przeszła najśmielsze oczekiwania. Kiedy przymierzaliśmy się do uruchomienia komunikacji, prognozowaliśmy 7-8 tys. pasażerów. Od początku korzystało z niej około 25 tysięcy.
Popularność komunikacji stale rośnie. Zaprezentowany tu model komunikacji z uwagi na brak rozkładów taktujących (stałe odstępy czasu) i relatywnie rzadkie rozkłady jazdy, nie nadaje się do powielenia w średnich oraz dużych miastach. Jednakże warto stawiać go za wzór dla małych miejscowości. Stosunkowo niewielkim kosztem można dostarczyć mieszkańcom podstawowy środek transportu po gminie oraz zapewnić dojazd do środków komunikacji łączących miejscowość z centrum regionu – na zasadzie komunikacji dowozowej. Podkreślamy – ta komunikacja powstała od zera.
Zasięg rośnie
Oprócz realizacji regularnego rozkładu jazdy, uruchamiane były dodatkowe kursy na Dni Obornik, Dożynki, Piknik Lotniczy, Dzień Dziecka, czy dzień Wszystkich Świętych
Rok 2015 przyniósł 208 315 tys. przewiezionych pasażerów. W takiej sytuacji stosowany dotychczas tabor oparty o podwozia samochodów dostawczych stracił rację bytu.
Na etapie przetargu zdecydowaliśmy o wycofaniu małych busów z obornickiej komunikacji. Zmiana oznaczała wprowadzenie średnich busów VDL, a na dwóch najmocniej obciążonych trasach jeżdziły autobusy Solaris Urbino 10.
Rok 2017 pokazał, że rozwój komunikacji jest bardzo dynamiczny, stąd w najnowszym przetargu zmuszeni zostaliśmy do zastosowania wozów normalnych, tj. zabierających do 70 osób – to już nie busy, a autobusy, zbliżone parametrami do 12 metrowych! Nasze autobusy aktualnie są 10 metrowe i wyposażone w system informacji pasażerskiej w postaci jednolitych wyświetlaczy i zapowiedzi głosowej przystanków. Rezerwę stanowią solarisy 12 metrowe, jedyne starsze, które mogą być zastosowane w przypadku zdarzeń losowych – awaria, wypadek, inne okoliczności.
Mieszkańcy chętnie przesiadają się do gminnych autobusów. Gmina z kolei stara się jak najbardziej dopasować kształt komunikacji do ich potrzeb. Tym samym skorygowano czasowo wiele kursów. Ponadto kilka linii wydłużono o kolejnych kilka przystanków, bez konieczności uruchamiania dodatkowych kursów. Z czasem – już w 2016 roku utworzono nową linię – 34, do Ocieszyna. Kursów do dyspozycji mieszkańców przybywa jednak i bez nakładów ze strony gminy. Na koniec powstała jeszcze 14 linia oznaczona numerem 35 – Oborniki – Wychowaniec – Oborniki.
Jeśli chodzi o inne istotne zmiany, to: zawieszenie kursowania na trasie do Murowanej Gośliny (nieistniejąca aktualnie linia 30, w miejsce jej powstała 23U wzmacniająca 23), ponieważ przeniósł lokalną bazę z tego miasta do Obornik. Jako, że pasażerowie przeszli do komunikacji miejskiej na stałe, wprowadzone zostały bilety miesięczne. Z miesiąca na miesiąc przybywa zainteresowanych tą formą biletu.
Coraz więcej mieszkańców i coraz częściej korzysta z komunikacji publicznej, co niezmiernie nas cieszy.Przedmiotem zamówienia jest wykonywanie przewozów na 14 liniach komunikacyjnych organizowanych przez miasto. Zamówienie obejmuje okres od 1 maja 2017 r. do końca 2023. Ostatni przetarg – który pozwolił na zmiany od maja 2017 wyłonił operatora – ponownie firmę Warbus. Wprowadzono do ruchu jako obowiązkowe dziesięć (bez rezerw), pojemność wozów określono na co najmniej 70 podróżnych, w tym nie mniej niż 24 na miejscach. Pojazdy mają też miejsca do przewozu osób niepełnosprawnych.
Aktualny plan pracy przewozowej w okresie siedmioletniej umowy wynosi 3,8 mln wozokilometrów. W czasie trwania umowy zamawiający zastrzega sobie prawdo do dwukrotnej optymalizacji przebiegu linii i kursów, np. zmiany przebiegu tras, zastępowanie istniejących linii nowymi o innym przebiegu, scalanie linii, itp. W postępowaniu mogły brać udział podmioty, które w ciągu ostatnich trzech wykonywały usługi publicznego transportu zbiorowego w rozumieniu ustawy z dnia 16.12.2010 o publicznym transporcie zbiorowym o łącznej liczbie zrealizowanych wozokilometrów minimum 800 tysięcy (w tym jedna usługa obejmująca co najmniej 6 linii komunikacyjnych). O wyborze zadecydowała cena (60%), forma zatrudnienia (15%), rok produkcji pojazdu (15%), klimatyzacja w części pasażerskiej pojazdu (5%) oraz pojazdy w okresie przejściowym (5%). Premiowanie były: zatrudnienie kierowców w oparciu o umowę o pracę, a także zaoferowanie pojazdów nowszych niż z roku 2009 r. Początek obowiązywania wieloletniej umowy wyznaczono na 1 maja 2017 r.
PASAŻEROWIE
ROK 2016
I – 23 924
II – 29 863
III – 29 210
IV – 29 151
V – 26 620
VI – 27 751
VII – 20 141
VIII – 21 786
IX – 31 416
X – 29 951
XI – 29 616
XII – 28 652
RAZEM:328 081
ROK 2017
I – 29 052
II – 27 823
III – 34 699
IV – 27 780
V – 28 237
VI – 29 103
VII – 24 143
VIII – 26 518
IX – 34 881
X – 36 545
XI – 36 184
XII – 30 935
RAZEM:365 900
ROK 2018 (DANE OD STYCZNIA DO CZERWCA)
I – 36 753
II – 32 111
III – 38 860
IV – 35 415
V – 37 757
VI – 39 364
RAZEM: 220 260 (pierwsze półrocze)
Można przyjąć, że w 2018 roku liczba pasażerów przekroczy 400 000 !
Od lipca działa już nowy Dworzec Autobusowy Oborniki.
To jeden z lepszych rezultatów w przewozach komunikacji i pokazuje jak potrzebny był transport zbiorowy na terenie naszej gminy, który powstał blisko siedem lat temu.
STARE do 2017 roku (kwiecień 2017) i nowe – od nowego przetargu 02.05.2017 Aktualna flota w Gminie Oborniki ZAZ 2017 nr tab. 1000-1010 i rezerwa Solaris Urbino 1023 i 1024.